ลักขณา ปันวิชัย มีชื่อเล่นว่า "แขก" เกิดและโตที่บ้านสันคะยอม อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ เข้าศึกษาระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษาที่โรงเรียนดาราวิทยาลัย ต่อมาได้จบการศึกษาระดับปริญญาตรีทางด้านประวัติศาสตร์จากคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หลังจากจึงได้ทำงานเป็นนักข่าวของอสมท[3]และครูสอนวิชาสังคมศึกษาที่โรงเรียนดาราวิทยาลัย ก่อนที่จะได้รับทุนมอนบุโชไปศึกษาต่อในระดับปริญญาโทและเอก ที่มหาวิทยาลัยเกียวโต ประเทศญี่ปุ่น ภายหลังจบปริญญาโทในด้านเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา เธอได้วางแผนทำดุษฎีนิพนธ์ในระดับปริญญาเอกในหัวข้อสตรีนิยม แต่ได้ยกเลิกการเรียนปริญญาเอก เนื่องจากมีเหตุผลบางอย่าง[4]

ในช่วง ปี พ.ศ. 2553 เธอได้ออกหนังสือสนับสนุนทางการเมืองกับกลุ่มแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ

ลักขณาเป็นนักเขียนที่มีแนวคิดร่วมสมัย โดยเฉพาะมุมมองที่ถนัดทางด้านสตรีนิยม มีสไตล์การเขียนที่เป็นเอกลักษณ์และก่อให้เกิดการวิพากษ์วิจารณ์เป็นอย่างมากโดยเฉพาะข้อสงสัยต่อองค์ความรู้เกี่ยวกับชนบทของเธอ ผลงานของเธอที่มีชื่อเสียงปรากฏอยู่ในมติชนสุดสัปดาห์ ในคอลัมน์ชื่อ "กระทู้ดอกทอง" โดยใช้นามปากกาว่า "คำ ผกา"[5] และคอลัมน์ "จดหมายจากเกียวโต" โดยใช้นามปากกา "ฮิมิโตะ ณ เกียวโต" ซึ่งได้มีการตีพิมพ์รวมเล่มแล้ว

ลักขณาเขียนบทความประจำให้แก่นิตยสารหลายเล่ม เช่น ดิฉัน ("คลุกข้าว-ซาวเกลือ"), มติชนสุดสัปดาห์, อ่าน ("หล่อนอ่าน"), VOLUME, HUG ("ผู้หญิงขั้วบวก") ฯลฯ และยังมีผลงานพ็อกเก็ตบุครวมบทความต่าง ๆ ทั้งยังเป็นผู้ดำเนินรายการ คิดเล่นเห็นต่างกับคำผกา ร่วมกับ อรรถ บุนนาค ซึ่งเป็นรายการที่วิพากษ์วิจารณ์ประเด็นต่าง ๆ ที่เป็นที่สนใจของสังคม (ปัจจุบัน นับตั้งแค่ปี พ.ศ. 2558 รายการคิดเล่นเห็นต่างได้กลับมาออกอากาศอีกครั้ง โดยเปลี่ยนผูดำเนินรายการร่วม แต่คำผกายังคงเป็นผู้ดำเนินรายการเช่นเดิม)และยังเป็นผู้ดำเนินรายการดีว่าคาเฟ่[6] ร่วมกับ วันรัก สุวรรณวัฒนา มนทกานติ รังสิพราหมณกุล จิตต์สุภา ฉิน อินทิรา เจริญปุระ อรรถ บุนนาค กรกฎ พัลลภรักษา และ พรรณิการ์ วานิช ซึ่งเป็นรายการผู้หญิงที่เป็นการรวบรวมเนื้อหาสาระและบันเทิงในมุมมองของผู้หญิง มีการวิพากษ์วิจารณ์ประวัติศาสตร์ สังคม วัฒนธรรม และบันเทิงทั้งในและต่างประเทศ โดยรายการดังกล่าวออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์วอยซ์ทีวี ต่อมาเข้าเป็นพิธีกรในรายการ ทูไนท์ไทยแลนด์ ในช่วงต้นปี พ.ศ. 2558 ก่อนที่จะแยกไปตั้งรายการของตัวเองในชื่อ อินเฮอร์วิว ออกอากาศในช่วงค่ำ จนกระทั่งสถานีปรับลดรายการในช่วงปลายปี พ.ศ. 2560 ลักขณากลับเข้าร่วมเป็นพิธีกรในทูไนท์ไทยแลนด์อีกครั้ง และในปี พ.ศ. 2561 เป็นพิธีกรในคลิปสั้นทางเพจ Voice TV 21 ชื่อ "คำเมือง กับ คำผกา" นำเสนอคำศัพท์ภาษาท้องถิ่นภาคเหนือประกอบกับการนำเสนอบริบทเหตุการณ์ปัจจุบันที่น่าสนใจ